Τα έξι βήματα του Focusing

Γενικά

τα βήματα της διαδικασίας focusing

Ακριβώς επειδή το focusing είναι μια βιωματική διαδικασία δεν εξελίσσεται πάντα συστηματικά. Βασίζεται όμως σε μια σειρά συγκεκριμένων βημάτων, τα οποία μπορούν να λειτουργήσουν σαν πυξίδα για την εκμάθηση, εξάσκηση και εφαρμογή του.

Τα βήματα αυτά ακολουθούν μια εσωτερική πορεία, που σταδιακά οδηγεί στην ζητούμενη σωματική αίθηση, η οποία βρίσκεται στο μεταίχμιο (thinking at the edge), ανάμεσα στο συνειδητό και το ασυνείδητο.

Βήματα Διαδικασίας του Focusing :

• 1. Δημιουργία εσωτερικού ελεύθερου "χώρου"
• 2. Αναμονή για την εμφάνιση της "βιωμένης αίσθησης" (felt sense)
• 3. Αναζήτηση του κατάλληλου "συμβόλου"
• 4. Αντήχηση / Καθρέφτισμα
• 5. Εσωτερικός διάλογος
• 6. Ολοκλήρωση της διαδικασίας

Αναλυτικότερα

Επί μέρους βήματα - κύριες ερωτήσεις και εσωτερικές δράσεις

Πρώτο βήμα:

• Τι μ’ εμποδίζει αυτή τη στιγμή να στρέψω την προσοχή μου στο σώμα μου ;
• Πώς αισθάνεται το σώμα μου αυτή τη στιγμή;
• Φιλική στάση ως προς οτιδήποτε νιώθω
• Δημιουργία μιας “καλής” απόστασης απ’ όλα τα θέματα, ιδιαίτερα από αναγκαστικές-πιεστικές σκέψεις, συναισθήματα

Δεύτερο βήμα:

• Διατυπώνουμε την ουσία του προβλήματος με τη βοήθεια μιας πρότασης, μιας εικόνας ή ενός μικρού φίλμ
• Αφήνουμε το θέμα/πρόβλημα που θέλουμε να επεξεργαστούμε να έρθει στο επίκεντρο της προσοχής μας
• Μετά στρέφουμε την προσοχή μας στο χώρο του στέρνου και της κοιλιάς
• Περιμένουμε αυτό (την αντίδραση) που θα εμφανιστεί στο σώμα μας,σε σχέση με το θέμα/πρόβλημα
• Ερώτηση : Πού αντιδρά κάτι (σ’ αυτό το θέμα) στο χώρο του στέρνου και της κοιλιακής χώρας;
• Στρέφουμε την προσοχή μας στα σημεία του σώματος, που αντιδρούν αμυδρά ή ξεκάθαρα.
• Συντροφεύουμε το σημείο του σώματος που αντιδρά και παραμένουμε χωρίς πίεση : Το felt sense εμφανίζεται.....

Τρίτο βήμα:

Ερώτηση : Πώς αισθάνομαι αυτό το σημείο του σώματος ;
Βρίσκουμε την πρώτη λέξη ή εικόνα ή ήχο που αποδίδει την σωματική αίσθηση (βιωμένη αίσθηση - felt sense) σ’ αυτό το σημείο.

Τέταρτο βήμα:

Αντιστοίχηση ανάμεσα στη βιωμένη αίσθηση-felt sense και τη λέξη/εικόνα
Ερώτηση : Ταιριάζει αυτή η λέξη/εικόνα ακριβώς σ’ αυτή τη σωματική αίσθηση (felt sense) ;
Αφήνουμε να εμφανιστούν λέξεις/εικόνες, άλλα σύμβολα και τα εξετάζουμε τμηματικά, ως προς το felt sense, δηλαδή, ποιά λέξη/εικόνα ταιριάζει καλύτερα σ’ αυτή την αίσθηση.

Πέμπτο βήμα:

Ερωτήσεις : Βγαίνει ένα (καινούργιο) νόημα, αν συνδέσουμε αυτή τη λέξη/εικόνα με το θέμα/πρόβλημα; Ξεκαθαρίζει κάτι περισσότερο, εάν δω το θέμα απ’ αυτή την πλευρά ; Τι θα ‘πρεπε να συμβεί ; Τι θα χρειαζόμουν για να μπορέσω να αισθανθώ καλά/καλύτερα;

Έκτο βήμα:

• Αναγνωρίζουμε και αποδεχόμαστε ακόμη και τα μικρά βήματα
• Αναγνωρίζουμε την εσωτερική κριτική της διαδικασίας και την σταματάμε
• “Συναλλαγή” με τον εσωτερικό κριτή

Διαβάστε περισσότερα

Τα 6 βήματα του Focusing

Ο Gendlin χρησιμοποιεί τον όρο Focusing / Διαδικασία Εστίασης όταν αναφέρεται στον “διάλογο” μεταξύ αφ’ ενός της σκέψης, του ρητού λόγου, και του προ-συμβολικού επιπέδου, του ενεχόμενου (implicit).

Με τον όρο του “Διαδικασία Εστίασης” αποδίδει την ζίγκ-ζάγκ τροχιά,
την μπρος–πίσω κίνηση, που χρειάζεται κανείς για να υποστηρίξει και τις δύο αυτές σφαίρες.

Κατ’ αυτόν τον τρόπο προχωρεί στο «όριο» της συνειδητότητας (edge of awareness)
και εκεί αναζητά τις πολύ συγκεκριμένες λέξεις και εικόνες που έχουν τη δύναμη να “αγκιστρώσουν” το απροσδόκητο μέσα από την απέραντη, αλλά ανοιχτή «θάλασσα», του ενεχόμενου (implicit)

Τα 6 βήματα για την λειτουργία αυτής της εσωτερικής διαδικασίας, ως αυτοβοηθητικού μέσου
- όπως τα επιννόησε ο Gendlin - έχουν ως εξής:

(1)Δημιουργία Ελεύθερου Εσωτερικού Χώρου:

Παραμερίζομε το κουβάρι με τις σκέψεις, τις αντιλήψεις και τις ερμηνείες, που όλοι φέρουμε στο μυαλό μας, και δημιουργούμε έναν καθαρό και ήσυχο εσωτερικό χώρο, δίνοντας την ευκαιρία σέ ό,τι καινούργιο να αναδυθεί.

(2)Απόκτηση της Βιωμένης Αίσθησης:

Απευθύνομε στον εαυτό μας μια ανοιχτού τύπου ερώτηση όπως:
“Ποια είναι η αίσθηση αυτού του όλου (ζητήματος, κατάστασης, προβλήματος ;)”.

Περιμένετε σιωπηλά για λίγο, μέχρι να σχηματισθεί αυτή η καινούργια πληροφορία, όχι από τις ήδη γνωστές σε εσάς ερμηνείες, αλλά από αυτή την λεπτή, διαισθητική “σωματική αίσθηση- κλειδί.”

(3)Βρίσκοντας το «Σύμβολο»:

Αναζητούμε προσεχτικά μερικές λέξεις, ή μια εικόνα, που αρχίζει να συλλαμβάνει την “αίσθηση-κλειδί,” την βιωμένη αίσθηση με φράσεις όπως:
“Είναι αναστατωμένη”, “Είναι φοβισμένη”, “Είναι σαν τη δροσιά ενός ανοιξιάτικου πρωινού”, “Είναι σαν τα μακαρόνια με τυρί- ανακουφιστικό.”

(4)Αντήχηση και Καθρέπτισμα:

Με τις λέξεις ή εικόνες “σύμβολα”, στην προσπάθεια να βρεθεί η βιωμένη αίσθηση κανείς χρειάζεται να επιβεβαιώνουμε:
“Είναι αναστατωμένη;” “Είναι φοβισμένη”; κτλ.

Η αναζήτηση νέων λέξεων ή εικόνων σταματάει τη στιγμή που θα συντελεσθεί η εναρμόνηση:
“Ναι, αυτό είναι... Είναι αναστατωμένη.”

(5)Διάλογος:

Με ανοιχτού τύπου ερωτήσεις όπως:
“Τι είναι τόσο δύσκολο σχετικά με αυτή; ” ή “Γιατί με αναγκάζει να είμαι τόσο στάσιμος; ” ή “Τι ήταν τόσο όμορφο εκείνη τη στιγμή; ”.
Και πάλι, περιμένουμε σιωπηλά για λίγο να αναδυθεί η απάντηση, όχι από τις ήδη γνωστές σε εσάς ερμηνείες, αλλά από αυτή την ολική σωματική αίσθηση, την βιωμένη αίσθηση.

Σε κάθε ερώτηση, ο θεραπευτής του Focusing πηγαίνει πίσω στα βήματα (2),(3) και (4) και περιμένει την βιωμένη αίσθηση να σχηματισθεί, βρίσκει τις λέξεις σύμβολα, δοκιμάζει το « καθρέπιτσμά» τι μέχρι να έρθει η επιβεβαίωση:
“Ναι, αυτό είναι”.

Αυτή η βιωμένη συχνά σε επίπεδο φυσιολογίας εμπειρία εκτόνωσης της έντασης και χαλάρωσης του σώματος, αυτή η αίσθηση της εύρεσης των κατάλληλων λέξεων αποκαλείται Felt Shift- Βιωμένη Αλλαγή.

Μπορεί να είναι ένα βήμα μικρής σημασίας
“Ναι, αυτή είναι”,
είτε μια μεγαλύτερη εξέλιξη, μια τεράστια ενόραση, όπου όλα τα κομμάτια του παζλ ξαφνικά βρίσκουν την θέση τουςι, με μια ροή νέων λέξεων και εικόνων που οδηγούν σε κατάλληλα βήματα δράσης.

Μερικές φορές αυτή η βιωμένη αλλαγή συνοδεύεται από δάκρυα αναγνώρισης και ανακούφισης, ή από την απελευθέρωση άλλων καταπιεσμένων συναισθημάτων.

(6)Αποδοχή:

Σε κάθε νέο βήμα για κάθε Βιωμένη Αλλαγή , πάρε λίγο χρόνο και «συντρόφευσε» αυτή τη νέα σωματική αίσθηση, απλά αναγνωρίζοντας και εκτιμώντας την δική σου εσωτερική γνώση για αυτή τη νέα επίγνωση.

Έπειτα, μπορείς να ξεκινήσεις πάλι με το βήμα (5),
διατυπώνοντας μια άλλη ανοιχτού τύπου ερώτηση,
(“Τι είναι τόσο σημαντικό σχετικά με αυτό; ”, “Γιατί με κρατάει στάσιμο; ”, “Που μπαίνει η μητέρα μου σ’ όλο αυτό; ” κτλ.)
Και πάλι το βήμα (2) περιμένοντας την βιωμένη αίσθηση να σχηματισθεί,
βήμα (3) βρίσκοντας το σύμβολο,
βήμα (4) δοκιμάζοντας το καθρέπτισμα μέχρι να υπάρξει μία βιωμένη αλλαγή, η αίσθηση του “Αυτό είναι.”

"Οι ρίζες βέβαια δε φαίνονται όμως το ξέρεις σ΄αυτές κρατιέται το δέντρο ..."
Γιάννης Ρίτσος, Τα χάρτινα