Ελληνικό Κέντρο Focusing

"βαθιά στο χώμα
και βαθιά στο σώμα μου
θα πάω να βρω ποιος είμαι"
"Ο μικρός Ναυτίλος" Οδ. Ελύτης

 

Ελληνικό Κέντρο Focusing - Εκπαίδευση

Εκπαίδευση - Η τεχνική του Focusing

Η τεχνική του focusing

Γενικά:

Το Ελληνικό Κέντρο Focusing προσφέρει ατομικά ή/και ομαδικά προγράμματα εκμάθυνσης της τεχνικής του Focusing, έτσι όπως αυτή διατυπώθηκε και εξελίχθηκε από τον E. Gendlin.
Η εκπαίδευση στην τεχνική του Focusing περιλαμβάνει την εκμάθυνση των 6 βημάτων, της βιωματικής ακρόασης, καθώς και της Focusing-στάσης.

Η ολοκλήρωση της εκπαίδευσης οδηγεί στην απόκτηση του Πιστοποιητικού του Focusing-Συνοδού (Focusing-Guide). Περαιτέρω εκπαίδευση και επιμόρφωση οδηγούν στην απόκτηση των Πιστοποιητικών του Εκπαιδευτή Focusing (Focusing-Trainer) και Επαγγελματία ειδικευμένου στο Focusing (Focusing-oriented-Professional) αντίστοιχα.

Τα Πιστοποιητικά χορηγούνται από το Διεθνές Ινστιτούτο Focusing της Νέας Υόρκης μετά την από προτροπή και συναίνεση του Ελληνικού Κέντρου Focusing.

Το focusing απευθύνεται τόσο σε επαγγελματίες του χώρου της ψυχική υγείας (ψυχολόγους, ψυχιάτρους, κοινωνικούς λειτουργούς, νοσηλευτές,…) και επαγγελματίες λοιπών χώρων (εκπαιδευτικούς, μάνατζερς, καλλιτέχνες,…) ως ψυχοθεραπευτική/συμβουλευτική μέθοδος, όσο και σε ένα ευρύτερο κοινό ως μέθοδος αυτογνωσίας και προσωπικής ανάπτυξης.


τα βήματα της διαδικασίας focusing

Ακριβώς επειδή το focusing είναι μια βιωματική διαδικασία δεν εξελίσσεται πάντα συστηματικά. Βασίζεται όμως σε μια σειρά συγκεκριμένων βημάτων, τα οποία μπορούν να λειτουργήσουν σαν πυξίδα για την εκμάθηση, εξάσκηση και εφαρμογή του.

Τα βήματα αυτά ακολουθούν μια εσωτερική πορεία, που σταδιακά οδηγεί στην ζητούμενη σωματική αίθηση, η οποία βρίσκεται στο μεταίχμιο (thinking at the edge), ανάμεσα στο συνειδητό και το ασυνείδητο.

Βήματα Διαδικασίας του Focusing :

  • 1. Δημιουργία εσωτερικού ελεύθερου "χώρου"
  • 2. Ορισμός του θέματος & αναμονή για την εμφάνιση "βιωμένης αίσθησης" (felt sense)
  • 3. Αναζήτηση του κατάλληλου "συμβόλου"
  • 4. Αντήχηση / Καθρέφτισμα
  • 5. Εσωτερικός διάλογος
  • 6. Ολοκλήρωση της διαδικασίας

Αναλυτικότερα

Επί μέρους βήματα - κύριες ερωτήσεις και εσωτερικές δράσεις

Πρώτο βήμα:

Δημιουργία εσωτερικού ελεύθερου χώρου
  • Τι μ’ εμποδίζει αυτή τη στιγμή να στρέψω την προσοχή μου στο σώμα μου ;
  • Πώς αισθάνεται το σώμα μου αυτή τη στιγμή;
  • Φιλική στάση ως προς οτιδήποτε νιώθω
  • Δημιουργία μιας “καλής” απόστασης απ’ όλα τα θέματα, ιδιαίτερα από αναγκαστικές-πιεστικές σκέψεις, συναισθήματα

Δεύτερο βήμα:

Ορισμός του θέματος και αναμονή για την εμφάνιση της felt sense
  • Διατυπώνουμε την ουσία του προβλήματος με τη βοήθεια μιας πρότασης, μιας εικόνας ή ενός μικρού φίλμ
  • Αφήνουμε το θέμα/πρόβλημα που θέλουμε να επεξεργαστούμε να έρθει στο επίκεντρο της προσοχής μας
  • Μετά στρέφουμε την προσοχή μας στο χώρο του στέρνου και της κοιλιάς
  • Περιμένουμε αυτό (την αντίδραση) που θα εμφανιστεί στο σώμα μας,σε σχέση με το θέμα/πρόβλημα
  • Ερώτηση : Πού αντιδρά κάτι (σ’ αυτό το θέμα) στο χώρο του στέρνου και της κοιλιακής χώρας;
  • Στρέφουμε την προσοχή μας στα σημεία του σώματος, που αντιδρούν αμυδρά ή ξεκάθαρα.
  • Συντροφεύουμε το σημείο του σώματος που αντιδρά και παραμένουμε χωρίς πίεση : Το felt sense εμφανίζεται.....

Τρίτο βήμα:

Εύρεση μιας λαβής, ενός συμβόλου
    Ερώτηση : Πώς αισθάνομαι αυτό το σημείο του σώματος ;
    Βρίσκουμε την πρώτη λέξη ή εικόνα ή ήχο που αποδίδει την σωματική αίσθηση (βιωμένη αίσθηση - felt sense) σ’ αυτό το σημείο.

Τέταρτο βήμα:

Αντιστοίχηση ανάμεσα στη βιωμένη αίσθηση-felt sense και τη λέξη/εικόνα
    Ερώτηση : Ταιριάζει αυτή η λέξη/εικόνα ακριβώς σ’ αυτή τη σωματική αίσθηση (felt sense) ;
    Αφήνουμε να εμφανιστούν λέξεις/εικόνες, άλλα σύμβολα και τα εξετάζουμε τμηματικά, ως προς το felt sense, δηλαδή, ποιά λέξη/εικόνα ταιριάζει καλύτερα σ’ αυτή την αίσθηση.

Πέμπτο βήμα:

Εσωτερικός διάλογος
    Ερωτήσεις : Βγαίνει ένα (καινούργιο) νόημα, αν συνδέσουμε αυτή τη λέξη/εικόνα με το θέμα/πρόβλημα; Ξεκαθαρίζει κάτι περισσότερο, εάν δω το θέμα απ’ αυτή την πλευρά ; Τι θα ‘πρεπε να συμβεί ; Τι θα χρειαζόμουν για να μπορέσω να αισθανθώ καλά/καλύτερα;

Έκτο βήμα:

Αποδοχή και κλείσιμο της διαδικασίας
  • Αναγνωρίζουμε και αποδεχόμαστε ακόμη και τα μικρά βήματα
  • Αναγνωρίζουμε την εσωτερική κριτική της διαδικασίας και την σταματάμε
  • “Συναλλαγή” με τον εσωτερικό κριτή

Διαβάστε περισσότερα


Προτεινόμενη άσκηση:

Αν θέλετε, μπορείτε να πειραματιστείτε λίγο κάνοντας μια μικρή άσκηση εστίασης (Focusing). Πριν προχωρήσετε στις επόμενες σελίδες μας, σας προσκαλούμε να αφιερώσετε λίγα λεπτά στον εαυτό σας, για να παρατηρήσετε εάν μπορείτε να ανιχνεύσετε κάποια σωματικά βιωμένη αίσθηση σε σχέση με το υλικό που έχετε μόλις διαβάσει. Προσπαθήστε να θυμηθείτε οτιδήποτε σας έχει ενδεχομένως αγγίξει, και ίσως αυτό σας διευκολύνει να νιώσετε κάτι στο σώμα σας. Στη συνέχεια, μπορείτε να απευθύνετε τις κατωτέρω ερωτήσεις στον εαυτό σας:

  • «Πώς με κάνει να νιώθω μέσα μου αυτό που μόλις διάβασα;»
  • «Εάν πράγματι υπάρχει κάποια αίσθηση «εκεί», μπορώ να παρατηρήσω πού ακριβώς τη νιώθω στο σώμα μου;»
  • «Θέλει αυτή η εσωτερική αίσθηση να μου πει κάτι;»
Στη συνέχεια, κλείστε τα μάτια σας, δώστε λίγο χρόνο στον εαυτό σας, μείνετε μέσα σας και παρατηρήστε εάν το σώμα σας «μεταφέρει» κάτι σε σχέση με ότι μόλις διαβάσατε. Ενώ προχωρείτε κατ’ αυτόν τον τρόπο, προσπαθήστε να αναζητήσετε φράσεις, λέξεις, κομμάτια του κειμένου, ή εικόνες που «καθρεπτίζονται» στο σώμα σας. Εάν βρείτε κάτι από όλα αυτά, σταματήστε σ’ αυτό το σημείο για λίγο. Κάντε μια παύση, μια στιγμή σιωπής... Αυτό ενδεχομένως θα σας βοηθήσει να «παρατηρήσετε» την πολύτιμη αίσθηση που μόλις «δήλωσε την παρουσία της». Ίσως αυτή η αίσθηση έχει τη δυνατότητα ν’ αποκαλύψει πολλές κρυμμένες διασυνδέσεις της ζωής σας..... Ίσως είναι η είσοδος σ’ αυτό που το σώμα σας μπορεί να σας διδάξει, και ακόμη ίσως αποβεί μία εκπληκτική σύνδεση με ένα μεγαλύτερο κόσμο εμπειρίας και προσωπικής επίγνωσης...

πρόγραμμα εκπαίδευσης στην τεχνική του focusing

Υπεύθυνοι: Άννα Καραλή και Παύλος Ζαρογιάννης

figure with dots
«Ερωτήσεις» που συνήθως θέτει ο Οδηγός/Συνοδός στον Focuser
κατά την διαδικασία του Focusing

Πρωταρχικής σημασίας για τον εκπαιδευόμενο είναι ο τρόπος/η στάση (attitude) με την οποία διαμορφώνονται και εκφράζονται αυτές οι ερωτήσεις προς τον focuser.

Δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής του οτι η διαδικασία του Focusing βασίζεται στην αιτούμενη «εσωτερική σχέση» (inner relation) του Focuser με αυτό το ακαθόριστο «κάτι»...

Δηλαδή : Ο Οδηγός/Συνοδός προτείνει/προτρέπει τον Focuser να επικοινωνήσει μέ τον «εσωτερικό του χώρο»...

Την «πρότασή»/«αίτησή» του αυτή ο Οδηγός/Συνοδός την υποβάλλει με τον δυνατό διακριτικώτερο τρόπο στον focuser, ούτως ώστε και αυτός με την αντίστοιχη διακριτικότητα ν’ αναφερθεί σ’αυτή την ασαφή, αόριστη «σωματική αίσθηση» που αναζητά ....


Χαλάρωση & Διαδικασία Εστίασης:
Συντομευμένη εκδοχή

Χαλάρωση (αυτή η «άσκηση» δεν είναι μέρος της διαδικασίας εστίασης (focusing), αλλά μία προεισαγωγή σ’ αυτό, μια και γειώνει τον εστιαζόμενο στην σωματική του «γνώση»)

Σιγά – σιγά οδήγησε την προσοχή σου στο σώμα σου… Σ’ αυτό που ονομάζουμε άκρα.... τα χέρια σου.... τα πόδια σου...

Μετέφερε τώρα - σιγά σιγά - την προσοχή.... στα πέλματα των ποδιών.. Νοιώσε το έδαφος.. και σιγά σιγά προχώρησε στις γάμπες σου

Συνειδητοποίησε τι συμβαίνει εκεί..

Στη συνέχεια, αν θέλεις, μπορείς να μεταφέρεις την προσοχή σου στο χώρο που κάθεσαι... Ισως αισθάνεσαι τη βάση της καρέκλας...

Ολη την περιοχή κάτω στην καρέκλα… τον χώρο που ακουμπά η πλάτη σου... Ολη την περιοχή που βρίσκεται πίσω σου..

Και στη συνέχεια μπορείς να στρέψεις την προσοχή σου στα χέρια σου, στο τι αγγίζουν, πώς τα αισθάνεσαι...

Ισως μπορείς να ερωτήσεις τον εαυτό σου πώς αισθάνεται τώρα..

Και, ενδεχομένως, μπορείς να προσπαθήσεις ν’ απαλλαγείς από όλες τις σκέψεις που έρχονται τώρα στο μυαλό σου και να τις αποβάλλεις με όποιον τρόπο εσύ θα ήθελες...

Είναι δυνατό άραγε να το κάνεις με κάποιο τρόπο;

Και τώρα θά ήθελα να σε παρακαλέσω να φέρεις την προσοχή σου στο χώρο της αναπνοής, ξεκινώντας από τον φάρυγγα και προχωρόντας βαθμιαία στο στέρνο, στο στομάχι, στον χώρο της κοιλιάς...

Παρατήρησε πώς νοιώθεις εκεί τώρα... Μπορείς να πείς εκεί ένα φιλικό γειά;

----------

Ο Συνοδός, μετά από κάθε πρόταση, περιμένει... δίδοντας έτσι τον χρόνο στον εστιαζόμενο ν’ ακολουθήσει τις «οδηγίες»... Αφήνει την αίσθηση της παρουσίας του «εστιαζόμενου» να τον «καθοδηγήσει» στο πόσο θα περιμένει...


Διαδικασία Εστίασης: Συντομευμένη εκδοχή

1. Δημιουργία Εσωτερικού Ελεύθερου Χώρου

Πώς νιώθετε; Τι σας εμποδίζει να νιώθετε ευχάριστα; Μην απαντήσετε στην ερώτηση. Επιτρέψτε να δώσει την απάντηση αυτό που αναδύεται από το σώμα σας. Μην ασχοληθείτε/εμπλακείτε με τίποτα. Καλωδεχθείτε ό,τι εμφανίζεται. Βάλτε το στην άκρη για λίγο, δίπλα σας. Με εξαίρεση αυτό, θα λέγατε ότι νιώθετε καλά;

2. Βιωμένη Αίσθηση

Επιλέξτε ένα πρόβλημα πάνω στο οποίο θα εστιαστείτε. Μη κατακλυσθείτε από αυτό. Τι νιώθετε στο σώμα σας όταν ανακαλείτε το όλο πρόβλημα; Βιώστέ το καθ’ ολοκληρία, την αίσθηση του όλου προβλήματος, αυτήν την σκοτεινή ενόχληση που σας προκαλεί, ή την ακαθόριστη σωματική του αίσθηση.

3. Εύρεση Συμβόλου

Ποια είναι η ποιότητα της βιωμένης αίσθησης; Ποιά λέξη, φράση, ή εικόνα, αποδίδει την ποιότητα αυτής της βιωμένης αίσθησης; Ποια λέξη (δηλωτική ποιότητας) θα της ταίριαζε καλύτερα;

4. Αντήχηση/Καθρέπτισμα

Ελέγξετε (καθρεπτίζοντας) πολλές φορές την λέξη (ή εικόνα) που αποδώθηκε στη βιωμένη αίσθηση. Την αποδίδει σωστά; Ταιριάζει; Αν ταιριάζει, βιώστε αυτήν την αίσθηση του μεταξύ τους «καθρεπτίσματος», αρκετές φορές. Αν η βιωμένη αίσθηση αλλάξει, «παρακολουθήστε» την με προσοχή. Οταν προσεγγίσετε το τέλειο «καθρέπτισμα», με τις λέξεις (ή τις εικόνες) και αυτό μοιάζει να είναι απολύτως ταιριαστό με τη βιωμένη αίσθηση, αφήστε τον εαυτό σας να βιώσει αυτό το «καθρέπτισμα» για ένα λεπτό ακόμη.

5. Διάλογος

«Τί υπάρχει σ’ αυτό το πρόβλημα που με κάνει να νιώθω τόσο....;» Αν «κολλήσετε», διατυπώστε ερωτήσεις, όπως: Ποιο είναι το χειρότερο στοιχείο αυτού του συναισθήματος; Τι το κακό έχει αυτό; Τι χρειάζεται; Τι θα ήταν καλό να συμβεί; Μην βιαστείτε ν’ απαντήσετε. Περιμένετε μέχρι να κινηθεί το ίδιο το συναίσθημα και δώσει εκείνο την απάντηση που αναζητάτε. Πώς θα ένιωθε (το κάτι), αν ήταν όλα καλά; Αφήστε το σώμα ν’ απαντήσει: Τι είναι αυτό που το εμποδίζει;

6. Αποδοχή

Καλωδεχθείτε ο,τι έλθει. Νιώστε ικανοποιημένοι που σας μίλησε. Δεν είναι παρά ένα αρχικό βήμα, όχι το τελευταίο. Τώρα που ξέρετε πού βρίσκεται, μπορείτε να το αφήσετε και να επανέλθετε σ’ αυτό αργότερα. Προστατέψτε το από τις επικριτικές φωνές που παρεμβάλλονται. Θα ήθελε το σώμα σας άλλον ένα κύκλο διαδικασίας εστίασης; Η μήπως αυτό ειναι ένα καλό σημείο για να σταματήσετε;

Oδηγίες για τη διαδικασία Focusing με ζευγάρια

Σαφή διευκρίνιση του χρόνου:

Ο Συνοδός υπενθυμίζει την χρονική οριοθέτηση. Ο Εστιαζόμενος πάντως ολοκληρώνει με τον δικό του ρυθμό, λαμβάνοντας όμως υπ’ όψη του τα τεθέντα χρονικά όρια.

Εναλλαγή:

Το «συμβόλαιο» ορίζει την εναλλαγή των ρόλων. Χρειάζεται ισορροπία ανάμεσα στην προσφορά και στην αποδοχή.

Ευθύνη της Διαδικασίας:

Ο Συνοδός ακολουθεί τα βήματα του Εστιαζόμενου. Εκείνος (Εστιαζόμενος) πάντως μπορεί να μην ακολουθήσει πιστά τα βήματα της διαδικασίας, αλλά ν’ ακολουθεί πιστά τή felt sense του.

Ανάγκες/Επιθυμίες του Εστιαζόμενου απευθυνόμενες στον Συνοδό:

Ο Εστιαζόμενος οφείλει να εξετάζει πάντα τι χρειάζεται από τον Συνοδό και να το εκφράζει. Δεν χρειάζεται ν’ ακολουθεί τις οδηγίες. Το σημαντικό είναι η felt sense του και οι ανάγκες της.

Ο Συνοδός:

Προσπαθεί να είναι και αυτός σε μία διαδικασία focusing (να είναι σ’ επαφή και εκείνος με την felt sense του)

-Ρωτάει, αν κάτι δεν είναι ξεκάθαρο...

-Διατυπώνει τις οδηγίες με πλάγιο, ερωτηματικό τρόπο (η διατυπωμένη ερώτησή του μπορεί ν’ αρχίζει μέ: «σου ταιριάζει αυτό.......;»)

-Προσπαθεί πάντα να παρακολουθεί τις «ανάγκες» της felt sense και δεν λαμβάνει υπ’ όψη του μόνο αυτό που θέλει ο Εστιαζόμενος.

Παράδειγμα : Εστιαζόμενος : Δεν θέλω να κλάψω τώρα..

Συνοδός : Θάθελες να πείς σ’ αυτό το σημείο του σώματος σου: «Δεν χρειάζεται τώρα να κλάψεις, δεν το θέλω αυτό..»

-Μπορεί, μετά την συνεδρία – στη συζήτηση – να εκφράσει τα συναισθήματα που είχε κατά την διάρκεια της διαδικασίας.

 

"Ότι ξεχνούν οι άνθρωποι, τα κύτταρα το θυμούνται.
Το σώμα, αυτός ο ελέφαντας"
Middlesex, G. Ευγενίδης